In samenwerking met de Provincie Gelderland geeft Uitgeverij Fagus in IJzerlo het standaardwerk over de baksteenindustrie in Gelderand uit.

Historicus Ben Janssen legt de geschiedenis van de Gelderse baksteenindustrie vast

De naam klinkt niet echt sympathiek, maar het steenovenvolk zorgde ervoor dat de schoorstenen van de steenfabrieken bleven roken. Alleen Gelderland al telde tientallen van die schoorstenen langs de rivieren. Dankzij het steenovenvolk groeide de Gelderse baksteenindustrie uit tot een van de grootste van Nederland. Historicus Ben Janssen dook in de geschiedenis en schreef het boek Twee eeuwen Gelderse bakstenen. Het boek is onder meer een eerbetoon aan het Gelderse steenovenvolk.

Langs de Gelderse rivieren staan talrijke schoorstenen. De meeste zijn niet meer in gebruik, maar herinneren aan een ver verleden van de talrijke steenfabrieken. Die schoorstenen vertellen het verhaal van het steenovenvolk, hardwerkende arbeiders, die grotendeels werkten in abominabele omstandigheden. Twee eeuwen Gelderse bakstenen, De baksteenfabricage in Gelderland in de negentiende en twintigste eeuw, zoals het boek volledig heet, is een uitgave van Uitgeverij Fagus in IJzerlo en maakt deel uit van de reeks Historische Publicaties van de Provincie Gelderland.

Het boek bevat, naast talloze feiten, interessante verhalen over de familiebetrekkingen op de steenfabrieken. Hoe hard het eraan toe ging, hoe zwaar het was. Over de rol van kinderen in het productieproces. Zelfs het Kinderwetje van Van Houten, dat kinderarbeid vanaf 1874 verbood, bleek niet overal direct navolging te krijgen, zeker niet in de baksteenindustrie.

In 1808 telde Gelderland 24 steenfabrieken, maar de grote expansie begon in 1850. Op het hoogtepunt stonden er langs de hele IJssel, van Westervoort tot Kampen, meer dan 50 steenfabrieken. Alleen al bij Westervoort stonden er langs de IJssel zeven. En de voormalige gemeente Angerlo met de dorpen Lathum, Bahr en Giesbeek was eens een belangrijk centrum van de grofkeramische industrie, waar naast bakstenen ook dakpannenen vloertegels werden gebakken. 



Het is een taak van de provincie Gelderland en de betrokken gemeenten om in samenwerking met het Rijk er voor te zorgen dat de laatste zichtbare resten van de in de vorige eeuw nog zo bloeiende baksteenindustrie niet uit het landschap verdwijnen, schrijft Ben Janssen. Zeker tien voormalige steenfabrieken en ongeveer veertig schoorstenen in Gelderland komen in aanmerking als rijksmonument.

Het eerste exemplaar van ‘Twee eeuwen Gelderse bakstenen’ wordt vrijdag 21 november door burgemeester J.A. de Ruiter van Zevenaar aangeboden aan de Commissaris van de Koningin in de provincie Gelderland C.G.A. Cornielje.

Het rijkelijk geïllustreerde boek omvat 536 pagina’s en kost euro 34,95. (exlcusief verzendkosten)

ISBN 978-90-78202-39-4